Variante të Anglishtes

Print

Arti Omeri, PhD

Kodi
ELL 311
Emri
Variante të Anglishtes
Semestri
5
Leksione
3.00
Seminare
0.00
Laboratore
0.00
Kredite
3.00
ECTS
5.00
Përshkrimi

Lënda e sheh zhvillimin e gjuhës Angleze nga pikëpamja historike, dhe është gjithashtu një studim i varianteve të Anglishtes në botën moderne e cila mbulon dialektet, gjuhën kreole, përdorimin e lingua franka dhe vendodhjet gjeografike të Anglishtes si gjuhë e parë dhe gjuhë e dytë. Do të krahasohen edhe shqiptimet e Anglishtes standarte Britanike me Anglishten e Amerikës dhe Kanadasë.

Objektivat

Studentët do të mësojnë zhvillimin historik kronologjik të Anglishtes, shndërrimin e saj në një lingua franka, dhe përdorimin e saj sinkronik në botën moderne. Do të theksohen aplikimet gjuhësore në botën reale, dhe të dhënat do të mblidhen nga informatorët dhe nga burime të tjera, dhe do të prezantohen në klasë në grupe dyshe ose në skuadra.

Java
Tema
1
Historia e gjuhës Angleze Kapitulli i pare eshte rreth historise se gjuhes Angleze. David Crystal perllogarit se jane rreth 400 milion njerez qe e kane Anglishten si gjuhe te pare, dhe ne total jane 1.5 miliard njerez qe e falsin pak a shume rrjedhshem gjuhen Angleze. (fq. 1-21)
2
Historia e gjuhës Angleze Dy shtetet me te medha persa i perket popullsise ku do te vezhgohet gjuha Angleze dhe ku Anglishtja eshte gjuhe e trasheguar kombetare jane Britania dhe SHBA. Gjithashtu Anglishtja eshte gjuha e shumices ne Australi dhe ne Zelanden e Re dhe gjuhe kombetare ne Kanada dhe Afriken e Jugut. Per me teper Anglishtja eshte gjuhe e dyte ne disa vende, ndersa ne disa te tjera gjuhe zyrtare apo gjuhe e biznesit. (fq. 21-42)
3
Fonetika dhe Morfologjia Nje efekt i dukshem gjuhesor i gjuhes Angleze qe vjen si pasoje e zgjerimit kolonial ishte afrimi i huazimeve te marra nga nje shumellojshmeri gjuhesh. (fq. 43-75)
4
Fonetika dhe Morfologjia Variantet gjuhesore jane te njohura ne komunitetet gjuhesore. Per shembull, shume variante te Anglishtes kane alternativa shqipetimi [iðə] dhe [aðə] per fjalen either, pa i bashkuar ndonje grup shoqeror sejcilit variant. (fq. 76-109)
5
Sintaksa Ky kapitull eshte nje permbledhje e historise se sintakses se gjuhes Angleze. Do te diskutohen ndryshimet kryesore dhe aty ku eshte e mundur do te thuhet dicka rreth faktoreve qe luajten nje rol per ndryshimet dhe ndikimin e ndryshimeve individuale. Ne fillimet e saj Anglishtja ishte nje gjuhe shume e lakueshme me nje renditje te lire fjalesh dhe me nje baze leksiku kryesisht me fjale nga gjuha Gjermane, pak a shume si gjuha Gjermane sot. (fq. 110-199)
6
Fjalori Shume ndryshime ne fjalorin e gjuhes Angleze jane si shkak i huazimeve te shumta nga gjuhet me te cilet gjuha Angleze ka pasur kontakt pergjate historise, formimi i fjaleve dhe ndryshimi i kuptimit te fjaleve. (fq. 200-271)
7
Standardizimi Milroys e percakton standardizimin si shtypje te varianteve te mundshme te gjuhes, duke vezhguar se disa etapa te ndryshme jane zakonisht te perfshira ne zhvillimin e nje gjuhe standarde te cilat mund te pershkruhen si pasoje e nje nevoje per njesim e cila ndihet nga nje pjese me peshe ne shoqeri ne nje kohe te caktuar’ (1991: 27). Ne implementimin e ketij zhvillimi identifikohen disa faza: selection, acceptance, diffusion, maintenance, elaboration of function, codification dhe prescription. (fq. 272-311)
8
Provim Gjysmëfinal Stuedentet duhet te dorezojne me email projektin gjysmefinal te cilin ata e kane pergatitur.
9
Emrat Emrat jane nje perkufizim teknik per nje nengrup shprehjesh te nje gjuhe te cilet perdoren per tju referuar (identifikojne apo perzgjedhin ne nje kontekst) dhe ne disa raste perdoren per te adresuar nje partner ne komunikim. Shprehjet emerore kryesisht paraprihen nga emrat. . (fq. 312-351)
10
Anglishtja në Britaninë e Madhe Ne mund ti njohim thjesht shtetet dhe te flasim rreth gjuhes Angleze, Skoceze, Uelsiane dhe dialektet Irlandeze. Por mjafton vetem nje moment per te kuptuar se nuk do ta bejme kete gje. Nje foles i gjuhes ne Kent nuk e shikon dialektin e tij te njejte me dike ne Newcastle, ashtu sic edhe folesit nga Aberdeen dhe Glasgow nuk mendojne se flasin dialekt te njejte. (pp. 352-370)
11
Anglishtja në Britaninë e Madhe Folesit ndryshojne ne moshe, gjini, shtrese shoqerore dhe me shume ne etni. Keshtuqe folesit nga e njejta zone gjeografike duhet te ndryshojne nga njeri tjetri per shkak te moshes, gjinise dhe ndryshimeve te tjera shoqerore. (fq. 371-383)
12
Anglishtja në Amerikën e Veriut Ne 1607, pas disa perpjekjeve te deshtuara Anglezet paten sukses ne Jamestown, Virginia, me vendbanimet e para te perhereshme ne boten e re. Ne dekadad ne vazhdim disa vendbanime te tjera Angleze u bene ne gjirin e Massachusetts, Plymouth, Providence dhe vende te tjera. (fq. 384-400)
13
Anglishtja në Amerikën e Veriut Pertej Atlantikut, zbuluesit dhe banoret u takuan, u perzien dhe ndonjehre u martuan me Amerikanet ametar dhe perdoren emrat te tyre per shume punime ne jeten dhe kulturen e tyre, ashtu edhe per vendet si dhe per bimet dhe kafshet e panjohura ne mjedisin e ri. Per vendet dhe gjerat e tjera folesit e Anglishtes shpiken emra te rinj ose vendosen emra qe njihnin. (fq. 401-420)
14
Anglishtja në Botë Njerezit e kane parashikuar berjen e gjuhes Angleze nje gjuhe globale te pakten dy shekuj me pare (shih Bailey, 1991: ch. 4), por ne kuptim e vertete global ky fenomen eshte i ri. Nje gjuhe e fiton statusin e vertete global kur zhvillon nje rol te vecante qe njihet ne te gjitha shtetet. fq. 421-439)
15
Përsëritje Jven e fundit do te behet perseritje e kapitujve te meparshem dhe studenteve do tu jepet fidbek per projektin e tyre final.
16
Provim Final
1
Studentet do te marrin njohuri mbi Anglishten standarde të Britanisë, Amerikës
2
Studentet do te marrin njohuri kronologjike mbi zhvillimet historike të Anglishtes, dhe mundësi për të ndjekur zhvillimin e gjuhëve të tjera.
3
Studentet do te marrin njohuri të përdorimit sinkronik dhe zhvillimeve të fundit të Anglishtes si lingua franka në botën moderne.
Sasia Përqindja Përqindja totale
Gjysmë finale
1 35% 35%
Kuize
0 0% 0%
Projekte
0 0% 0%
Detyra
0 0% 0%
Laboratorët
0 0% 0%
Pjesëmarrja në mësim
1 10% 10%
Përqindja totale e vlerësimit
45%
Përqindja e provimit përfundimtar
55%
Përqindja totale
100%
Sasia Kohëzgjatja (orë) Gjithsej (orë)
Kohëzgjatja e kursit (përfshirë javët e provimit)
16 3 48
Orë studimi jashtë klasës
14 3 42
Detyrat
0 0 0
Gjysmë finale
1 15 15
Provimi përfundimtar
1 20 20
Të tjera
0 0 0
Ngarkesa totale e punës
125
Ngarkesa totale e punës / 25 (orë)
5.00
ECTS
5.00